Dijsselbloem geeft in toespraak uitleg over foute namen op oorlogsmonument

Op het Stadhuisplein in Eindhoven heeft burgemeester Jeroen Dijsselbloem tijdens de herdenking een toespraak gehouden over de oorlog en hoe zwart wit het in die tijd was. En hoe er destijds ook al complottheoriën werden verspreid en er gemanipuleerd werd.

De burgemeester heeft het vooral over het oorlogsmonument op het Stadhuisplein dat in 2013 is geplaatst en in april van dit jaar in opspraak kwam door de foute namen. "De beslissing om het monument aan te passen is niet makkelijk. Een situatie is als deze namelijk nooit helemaal wit of zwart."

Toevallig is het natuurlijk niet dat het oorlogsmonument op het Stadhuisplein precies op tijd is aangepast voor het defilè op 18 september. De 22 mensen met een 'fout verleden' die staan op het monument, worden verwijderd. Daarnaast worden 160 namen toegevoegd van mensen die eigenlijk op het monument hoorden. "Dit was een moeilijke beslissing. Een situatie is nooit helemaal goed of fout. Soms bevinden we ons in een grijs gebied", zo zegt Dijsselbloem in zijn toespraak.

Dienstplicht

"Zo staat er een naam op van een Duitse man die op jonge leeftijd met zijn ouders in Eindhoven is komen wonen. Op zijn achttiende werd hij opgeroepen voor het Duitse leger. Als Duitser moest hij dienen in het leger en had hij geen keus, ook al wilde hij dat helemaal niet. Een weigering van de dienstplicht zou hem anders ook duur komen te staan."

Veroordeeld

"Zijn naam blijft dus op het monument en dat geldt niet voor een Eindhovense politieagent die ten tijde van de oorlog heeft meegeholpen met het oppakken en wegvoeren van Joden. Daar is hij na de oorlog ook voor veroordeeld. Tegelijkertijd hielp de politieagent mensen die in het verzet zaten. Hij vertelde ze wanneer ze zouden worden opgepakt, zodat zij zich tijdig uit de voeten konden maken. De politieagent deed dus goede en foute dingen, en staat niet op het monument", zo zegt de burgemeester.

Namen toegevoegd

Naast de 22 namen die van het monument zijn afgehaald, zijn er ook ruim 160 namen toegevoegd. "Dat zijn onder andere namen van Joden die in Auschwitz hebben gezeten. Zo is er een een gezin van wie de kinderen zijn omgekomen in het concentratiekamp, maar waarvan de ouders het hebben overleefd. Zij hebben later nog 11 kinderen gekregen", vervolgt Dijsselbloem.

"Er zijn ook mensen toegevoegd die de bevrijding nog hebben meegemaakt. Mensen die vanuit een concentratiekamp naar huis zijn gegaan. En hier in Eindhoven in een van de grootste opvangplekken van Nederland belanden. 23 mensen zijn in die opvang alsnog overleden aan ontbering of ziektes. En natuurlijk verzetsstrijders die uiteindelijk in een van de concentratiekampen zijn omgekomen."

Nabestaanden

De burgemeester hoopt dat de nabestaanden die bij de herdenking aanwezig waren troost vinden in de toegevoegde namen en dat we het geleden leed herkennen. Ook al is de lijst nog niet compleet volgens Dijsselbloem. "Er worden nog steeds archieven geopend waaruit nieuwe namen van oorlogslachtoffers kunnen worden toegevoegd. Om de zoveel jaar gaan we daarom ook de lijst bekijken en waar nodig aanpassen."

Aan het einde van de toespraak laat Dijsselbloem de mensen weten dat een oordeel makkelijk geveld is en dat we goed moeten nadenken over de namen van op het monument. "De slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog zullen we blijven herdenken. Die toezegging krijgt u van mij en als u wil, zet ik dat ook nog op papier."

Opmerkingen? Mail ons!