Politie over toenemend voetbalgeweld: ‘FC Zürich was de overtreffende trap’

Politie Oost-Brabant maakt zich zorgen over de ontwikkelingen rond voetbalgeweld in de regio. Politiechef Wilbert Paulissen vindt dat er nu teveel politiemensen moeten worden ingezet rond voetbalwedstrijden.

In de 73 thuis-wedstrijden die in Oost-Brabant plaatshebben gevonden sinds april, heeft de politie 19 keer moeten uitrukken, laat Paulissen weten. “ Negen keer daarvan moesten we ad hoc opschalen – op het laatste moment zonder dat van te voren mee rekening is gehouden. Dat vraagt veel van onze capaciteiten. En we zien sinds corona dat geweld of wanordelijkheden steeds heftiger worden.”

Dat speelt niet alleen in de Eredivisie, ook bij wedstrijden in de eerste divisie is steeds vaker, steeds meer politie-inzet nodig. “Normaal is er geen grote inzet nodig rond wedstrijden van bijvoorbeeld Helmond Sport, maar nu hebben we toch een paar keer onverwachts moeten opschalen. Bij het promotieduel van FC Eindhoven tegen ADO Den Haag, eind vorig seizoen, hield ik mijn hart vast. Dat stadion is namelijk niet klaar om supportersscharen uit de Eredivisie te ontvangen.”

Europees

Maar ook bij internationale wedstrijden is steeds meer politie-inzet nodig. “Dan zijn we bovendien ook de dag voor de wedstrijd al bezig om de dingen in goede banen te leiden”, zegt Paulissen. “Bij Europese wedstrijden van PSV al 200 á 300 man moet worden ingezet.”

Een rede van de toegenomen onrust rond voetbalwedstrijden ligt bij een nieuwe, jonge generatie voetbalsupporters, denkt de politiechef. “We tellen bij PSV zo’n vijf á zes generaties. Wat je vroeger zag dat oudere generaties wat rustiger werden en een wat meer remmende werking had op jongere generaties, zie je die generatie nu steeds meer uiteen lopen. Jongere generatie beginnen als sfeergroepen, maar die komen steeds vaker in aanraking met verstoring van de openbare orde en geweldpleging. Je ziet ze ook steeds minder zich uitdossen als clubsupporters, maar juist helemaal in het zwart, met capuchons – ze zien er eerder uit als inbrekers, een raar beeld.”

Anti-overheidssentiment

De coronacrisis laat wat dat betreft zijn sporen na, zo denkt Paulissen. “Onze mensen merken vanaf de grond dat ze minder makkelijk contact krijgen met die jongere groep. Ook zijn ze veel gevoeliger voor beperkende maatregelen. Je ziet na corona dat het anti-overheidssentiment bij die groepen is toegenomen. Ze noemen zich ook de ‘ultra’s’. Ze doen veel voor de sfeer, en dat vinden wij ook fijn, als er een goede sfeer is rond een wedstrijd, maar het vertaalt zich ook steeds vaker naar openbare ordeverstoring.”

“Wat dat betreft hebben we het bij de wedstrijd tegen FC Zürich in de overtreffende trap meegemaakt. Die groep had droeg bijna een soort uniform, met allemaal dezelfde blauwe jasjes. Ze kwamen uit de bus en je voelde meteen aan, ‘dit gaat fout’.

Complex

De wedstrijden zorgen ervoor dat steeds meer politie-inzet nodig is, terwijl de politie tegelijkertijd met personeelstekorten kampt. Mensen die rond wedstrijden worden ingezet, kunnen niet in de wijken aanwezig zien. Dat baart Paulissen zorgen.

“We hadden dit jaar ook de situatie dat bij de verlenging van een wedstrijd we een groep uitsupporters niet meer op de trein konden zetten – want die zou dan niet meer rijden. Er volgende geen verlenging dus daarmee hadden we geluk, maar het geeft wel de toenemende complexiteit aan rond de organisatie van voetbalwedstrijden.”

Commerciële belangen

Zouden burgemeesters dan niet eerder moeten ingrijpen, en wedstrijden op andere tijdstippen moeten plannen? Volgens Paulissen ligt het zo simpel niet. “In principe bepaalt een burgemeester inderdaad bij voetbalwedstrijden hoe ze worden gepland. Maar ze hebben alleen de macht om evenementen te annuleren, niet om ze te verzetten, hoewel je daar met het verlenen van vergunningen misschien iets zou moeten doen.”

Wat er dan wel kan gebeuren om minder politie-inzet rond wedstrijden mogelijk te maken? Paulissen denkt aan combiregelingen, wedstrijden vroeger plannen zodat supporters niet nog een paar uur de tijd hebben om in te drinken in de stad, en een meer persoonsgerichte aanpak rond individuen die onrust veroorzaken.

“Het is niet eenvoudig. Er spelen zoveel commerciële belangen rond wedstrijden, met uitzendrechten en dat soort dingen. Ook daar moeten burgemeesters rekening mee houden. Ook vraagstukken rond internationaal reizen – bij Europese duels – spelen een rol. Dat maakt het heel ingewikkeld. Maar de oplossing rond voetbalgeweld kan niet alleen maar zijn ‘meer politie-inzet’, we moeten naar andere oplossingen zoeken”, aldus Paulissen.