Pact Woensel-Zuid moet bewoners uit ‘permanente overlevingsstand’ halen

Gemeente Eindhoven en een flinke reeks andere organisaties slaan de handen ineen. Inzet is het verbeteren van de probleembuurten in Woensel-Zuid.

Behalve gemeente Eindhoven doen onder meer Dynamo Jeugdwerk, WijEindhoven, de GGD en meerdere woningcorporaties mee aan het project. Dat is nodig want de problemen in het stadsdeel zijn vaak taai en complex, zo ziet de gemeente.

Daarom werd er – op initiatief van het rijk – een samenwerking opgezet waarbij veel partijen zijn aangesloten die al langer actief zijn in de wijk. Door beter samen te werken, kunnen problemen voortvarender worden opgepakt, zo is het idee. Om die samenwerking in goede lijnen te laten lopen werd een programmabureau opgericht. Daarvan is Carien van Caam de voorzitter.

Niet meeprofiteren

“Al jaren zien we dat dit stadsdeel niet mee komt met de effecten die de rest van Eindhoven wel voelt door het succes van Brainport. Daar kwam toen corona overheen. Daardoor kwam de problemen nog duidelijker aan het licht. Om dat op te lossen moeten we met zoveel mogelijk partijen samen werken”, zegt Van Caam. 

Taaie vraagstukken

“Er liggen namelijk grote, taaie vraagstukken. We zien veel werkloosheid, armoede, laaggeletterdheid en veel gebruik van jeugdzorg. Mensen zitten in overlevingsstand en hebben moeite om daaruit te komen. Dat is bovendien al een jaren oud probleem”, zo ziet Van Caam. “Dat geldt dan voor bepaalde delen in Woensel-Zuid. Het stadsdeel heeft namelijk 17 buurten, in sommige gaat het slecht, maar in anderen is er ook heel weinig aan de hand.

Terwijl de problemen in Woensel-Zuid door corona nog meer naar boven kwamen, zijn door de inflatie opnieuw grote problemen ontstaan. Het is de vraag hoe dat meer samenwerking tussen de gemeente een andere instanties, de inwoners van Woensel-Zuid beter moeten worden van beter samenwerkende instanties.

Geen utopia

“De problematiek in Woensel Zuid zal nooit helemaal ten einde komen”, zegt Van Caam. “Maar ik ben er wel van overtuigd dat we het wat beter kunnen maken. Het gaat voor een deel om wat mensen te besteden hebben, maar wij hebben op de prijzen in de supermarkt geen invloed. Maar je kan er toch voor zorgen dat mensen het wat fijner krijgen, dat mensen zich veiliger voelen. Dat ze mentaal wat sterker worden, dat het sociale netwerk verbeterd. Door de handen ineen te slaan, kun je hopelijk ook voor wat verbetering zorgen in de portemonnee van mensen.”

Niet aan één knop draaien

“We werken samen met organisaties al heel lang in die buurten actief zijn. Maar daar zie je ook de moeilijkheden en de complexiteit waarmee mensen te maken hebben”, zo zegt Van Caam.

“Je kan niet alleen kijken: hier ziet iemand in armoede, dat kan er bijvoorbeeld ook voor zorgen dat iemand met gezondheidsproblemen kampt en dat de kinderen het ook niet goed doen op school. Daarom hebben we drie focuspunten : perspectief, samenleven, fijne buurt. Je moet aan al die dingen gaan werken. We komen er niet door aan aan één knop te draaien.

'Naast de mensen staan'

Pact Woensel-Zuid is niet het eerste project in zijn soort dat wordt omgezet. Landelijk werd eerder in Rotterdam-Zuid een soortgelijk samenwerkingsverband gestart. “Dat is het voorbeeld ja”, zegt gebiedsmanager vna Woensel-Zuid, Arjan uit het Broek. “Dat is wel van een andere omvang en van grootte, maar met dezelfde thema’s. In deze gebieden moet je naast mensen gaan staan. Er is landelijk al jaren sprake van een terugtrekkende overheid. Maar in deze gebieden moet je als overheid juist een stap naar voren doen.”

1-0 achter

Maar daar ligt tegelijkertijd ook de uitdaging, denkt Uit den Broek. Het vertrouwen in de overheid is bij veel mensen niet al te best. “Dat maakt het zeker lastig, het vertrouwen is misschien nog nooit zo laag geweest. Je staat bij elk project eigenlijk al met 1-0 achter. Landelijk gebeurt er van alles naturlijk, maar hier zijn ook iedere vier jaar verkiezingen, zodat de accenten elke vier jaar weer flink verlegd kunnen worden. Dat maakt ons op voorhand eigenlijk al onbetrouwbaar. Dat is een achterstand die je moet inlopen. Een uitdaging is het zeker.”

Verschil maken

Niettemin is het vertrouwen in het project. Al was het om de bestaande hulpverlening beter te kunnen stroomlijnen. “Er zijn een heleboel instanties aan het werk in Woensel-Zuid, maar van elkaar weten we vaak niet goed wat we doen”, zegt Van Caam.

“Als we die partijen kunnen verbinden met elkaar, dan kunnen we stappen vooruit maken. Niet door ons te richten op individueel niveau, maar door bepaalde trends te signaleren en in de gaten te houden, en vervolgens gezamenlijk kijken hoe we voor verbetering kunnen zorgen. Op die manier denk ik zeker dat we heb verschil kunnen maken”, aldus Van Caam.