'Mensonterende situaties' in opvang oud Rabobank-kantoor

Tweehonderd vluchtelingen uit Oekraïne worden opgevangen in een voormalige Rabobank-kantoor in Eindhoven, maar de situatie in de opvang is alles behalve rooskleurig. Er zou zelfs sprake zijn van 'mensonterende situaties'.

Dat zegt Evgeniya Balmashnova, een Russische uit Eindhoven die zich inzet voor de vluchtelingen. “Er zijn problemen met beveiliging en controle en met het eten”, zegt Balmashnova. 

“Mensen moeten hun nagels onder toeziend oog van de beveiliging knippen. Een schaar mag niet mee naar binnen. Het eten? Het is vaak gewoon niet goed. Ik heb foto’s gezien van brood belegd met beschimmelde kaas. Aardappels zijn soms ongekookt. En zelf mochten de mensen lang niks van eten klaarmaken of opwarmen. Dat laatste is nu gelukkig veranderd”, zo zegt de vrijwilliger.

Sommige straffen zijn disproportioneel hard en vernederend

Evgeniya Balmashnova, vrijwilliger vluchtelingenopvang

Wat de vluchtelingen vooral dwarszit is de strenge beveiliging in de opvang in stadsdeel Woensel. “Het ontbreekt aan privacy. Tassen worden altijd gecontroleerd. Bovendien worden overtredingen streng bestraft, zonder dat precies duidelijk is wat de regels zijn. Eén van de vluchtelingen werd voor een nacht uit de opvang gezet omdat hij zijn middelvinger naar de beveiliging zou hebben opgestoken. Zo’n straf is disproportioneel hard en vernederend.”

“Begrijp me niet verkeerd”, zegt de Russische. “De mensen zijn enorm blij en dankbaar dat ze hier worden opgevangen. Maar sommige dingen lopen gewoon niet goed. En zo streng als de regels hier zijn, zo zijn ze nergens”, zo zegt Balmashnova.

Vragenhalfuurtje

De problemen zijn bekend en werden dinsdagavond in het vragenhalfuurtje besproken bij de raadsvergadering van gemeente Eindhoven. Thijs Eradus die namens Springplank040 de opvang verzorgt, herkent zich in de signalen en was dan ook niet verrast.

Er hebben geweldsincidenten plaatsgevonden

Thijs Eradus, directeur Springplank

‘Geen woonomgeving’

“Het probleem is dat het Rabobankpand zich eigenlijk niet leent voor deze soort opvang. Maar we moesten in korte tijd ruimte maken voor een hoop vluchtelingen. We zijn er trots op dat ons dat is gelukt, maar dat er dingen beter moeten is duidelijk. Het pand is een goede crisisopvang maar geen woonomgeving, en zo wordt ie nu wel gebruikt.”

Daardoor zijn er weinig mogelijkheden om de leefomstandigheden in het pand te verbeteren. “Toen we besloten de opvang in dit pand te vestigen zijn de Veiligheidsregio Brabant Zuidoost en de brandweer komen kijken. Uit die controle kwam naar voren dat het nodig zou zijn bewoners te fouilleren en regelmatig een kamercontrole te doen. Eten maken op de kamer is uit den boze, maar dat is allemaal vanuit veiligheidsoverwegingen”, zo zegt Eradus.

Veiligheid

“De mensen die we opvangen waren gewend om een huis te hebben, om te kunnen doen en laten wat ze wilden. Nu worden ze gecontroleerd en mogen ze niet eens een schaar mee naar binnen nemen. Het is logisch dat dat voor onvrede zorgt. Maar we verzinnen niet zomaar maatregelen. Er zijn ook dingen gebeurd die tot deze maatregelen geleid hebben. Enkele geweldsincidenten hebben plaatsgevonden en we moeten de veiligheid van alle bewoners kunnen waarborgen. Dat is niet eenvoudig.”

De beveiliging gaat niet meer met hun handen door de spullen, maar kijken alleen nog in de tas

Evgeniya Balmashnova, vrijwilliger vluchtelingenopvang

Had Springplank zelf dan niks beter kunnen doen? "Ik denk dat we eerder hadden moeten beginnen met huiskamergesprekken, waarbij we gewoon met elkaar aan tafel gaan zitten, en bespreken wat er goed gaat en wat er beter kan. Behalve dat je beter kan inspelen op problemen, voelen de mensen in de opvang zich ook meer gehoord. Dat is een les die we meenemen."

Lichte verbeteringen

De onvrede die Balmashnova uitte heeft in ieder geval voor lichte verbetering gezorgd. “Beveiligers keren je tas niet meer binnenstebuiten maar kijken er alleen nog in. Daarnaast hopen we meer verbeteringen te kunnen overeenkomen met de beveiliging. Nu is er bijvoorbeeld de regel dat je niet meer dan 24 uur afwezig mag zijn. Voor mensen die kennissen of vrienden een weekend willen opzoeken, is dat erg vervelend.”

Ondanks alles gloort er wel licht aan het eind van de tunnel. In september moet de langdurige opvang in het Rabobank-pand tot een eind zijn gekomen. “Vandaag zijn er 22 mensen met kinderen naar de opvang in Son verhuisd”, zegt Eradus.

September

“Dat is zeker voor kinderen een veel betere plek. Mensen kunnen er bijvoorbeeld zelf koken. In de komende maanden moeten alle vaste bewoners een andere plek krijgen. Het idee is om in het voormalige Rabobank-gebouw de crisisopvang te vestigen. Mensen hebben daar namelijk meer privacy dan in MicroLab. De bedoeling is dat we in september voor langdurige opvang van vluchtelingen een meer geschikte locatie hebben.”