Ex-topman van Philips laakt Eindhovense breuk met Nanjing

Het is inmiddels een kleine vier weken geleden, maar de verbroken vriendschapsband tussen Eindhoven en Nanjing houdt de gemoederen nog bezig. Hoogleraar en ex-topman van Philips, Frans Greidanus, heeft zijn bedenkingen over dat besluit. “Dit besluit haalt ook oud zeer naar boven.”

Eind november besloot de Eindhovense gemeenteraad en vriendschapsband met Nanjing in China te verbreken. Aanleiding voor dat besluit is de mensenrechtensituatie in China, waarbij Oeigoeren worden onderdrukt.

Greidanus zelf woonde 7,5 jaar in het land als topman voor Philips. Sinds 2014 is hij hoogleraar aan de Chinese Zhejiang University, daarnaast is hij adviseur van het bestuur van de Universiteit van Tilburg, een functie die hij tot 2015 ook voor de TU/e bekleedde.

Het idee in China, dat het Westen zich superieur acht, wordt hiermee bevestigd

Frans Greidanus

De historische banden spelen voor China een belangrijke rol, laat het voormalig Philips-kopstuk weten. “Omdat het de eerste vriendschapsband was met een Nederlandse stad, heeft het ook de symboliek van een onderste steen die onder een bouwwerk is uitgeslagen. Daarbij is er de brede historische context dat China zich lang erg vernederd heeft gevoeld door het Westen. Het Westen is lang vanuit een soort superioriteitsgevoel met China omgegaan, dat oud zeer is nooit helemaal weg gegaan. Dit besluit haalt daarom ook oud zeer naar boven. Bovendien: draai het maar eens om, dat vanuit Nanjing het bericht was gekomen: we verbreken deze vriendschapsband. Dat zouden wij ook niet begrijpen.”

Leidende rol

Daarbij heeft het besluit – wat eerder ook door burgemeester Dijsselbloem benadrukt werd – mogelijk gevolgen voor de economische belangen van de Brainport-regio. Een gerenommeerd hightech-bedrijf uit de regio laat aan Studio040 weten niet blij te zijn met de beslissing, en ook vanuit Brainport werd geadviseerd de stedenband intact te laten.

“De Chinese overheid heeft veel meer een leidende rol in het bedrijfsleven dan wij hier gewend zijn. In China kan de overheid zeggen: luister bedrijventerrein X, jullie zorgen ervoor dat bedrijf Y uit Brabant een mooi kavel krijgt. Het verbreken van de band helpt bedrijven uit de regio Eindhoven dus niet bij het zaken doen met Chinese partners, het helpt de TU/e niet bij het aangaan van samenwerkingsverbanden met Chinese universiteiten”, zo zegt Greidanus.

Nederlandse bedrijven voelen zich in hun hemd gezet

Frans Greidanus

“Ik sprak recent de directeur van de kamer van koophandel van de Benelux. Ook hij liet weten dat de Nederlandse bedrijven in China er niet blij mee zijn. Je zou kunnen zeggen dat ze zich behoorlijk in hun hemd voelen gezet. Gelukkig heeft provincie Noord-Brabant haar vriendschapsband met Jiangsu (de provincie waarin ook Nanjing ligt, red.) niet verbroken.”

'Genocide'

De verbroken band tussen Eindhoven en Nanjing is een feit. Fracties in de gemeenteraad spraken bij het politieke besluit over genocide in China. Volgens Greidanus moet je oppassen met het gebruik van dat woord, en is de term internationaal gezien minder gebruikelijk.

“Het Nederlandse parlement heeft ook een motie aangenomen waarin China wordt beschuldigd van genocide. Maar de Verenigde Naties heeft een aantal maanden geleden een rapport uitgebracht over Xinjiang, waar veel Oeigoeren wonen. Dat was ook erg kritisch over de situatie daar. Het woord genocide kwam er echter niet in voor. Ik denk dat als je die term gebruikt heel zeker moet zijn van je zaak. Je beschuldigt iemand, zelfs een heel land, namelijk van het stelselmatig uitroeien van een bevolkingsgroep”, zegt Greidanus.

Wrang

Greidanus: “Dat je op basis van zo’n beschuldiging een vriendschapsband verbreekt, is bovendien heel wrang als je je realiseert dat Nanjing zelf slachtoffer is geweest van de meest gruwelijke schending van mensenrechten, namelijk bij het Bloedbad van Nanjing, waar door de Japanse bezetters 300.000 mensen vermoord werden.”

“Er is over de situatie in Xinjiang heel veel gezegd en geschreven, en zijn veel onderzoeken naar gedaan. Het is een heel ingewikkelde situatie die moeilijk is om van hieruit te beoordelen. Ik weet daarom niet of je zo’n beladen term, op deze manier moet gebruiken. Op die manier kan de term aan inflatie onderhevig raken. Dat lijkt me een gevaarlijk precedent”, aldus Greidanus.

Opmerkingen? Mail ons!