Genderbewust taalgebruik: “Ik voel dat ik daardoor meer mezelf kan zijn”
Merijn kiest ervoor om aangesproken te willen worden in non-binaire vorm. Dat kan met die, diens of hen, zoals de Taalunie adviseert, maar voor Merijn voelen dee en dem van het Engelse they en them passender.
Het gebruik van neutrale voornaamwoorden is best ingewikkeld, onderstreept Merijn: “Ik merk bij mezelf ook dat mijn hoofd automatisch andere dingen doet dan dat ik wil dat het doet. Je moet vooral veel oefenen.”
Het woord “het” wordt veel gebruikt om non-binaire mensen aan te spreken, maar dat is volgens Merijn echt not-done. “Het woord “het’ wordt door de meeste transmensen niet als positief ervaren, want het wordt vaak gebruikt als scheldwoord en daarbij klinkt het alsof je het hebt over een object.”
Er is niet echt een goed alternatief voor meneer of mevrouw
Merijn Sommer
Om het gebruik van het genderneutrale dee of dem, of die of diens in plaats van zij of hij tussen de oren krijgen, is niet makkelijk. Toch zijn er genoeg voorbeelden die wél heel gemakkelijk aan te passen zijn. Merijn: “In een mail zou je bijvoorbeeld kunnen beginnen met ‘beste lezer’ of zoals de NS het doet: beste reizigers.”
Merijn begrijpt goed dat mensen er vaak niet aan denken. “Ik vind het minder prettig om aangesproken te worden met meneer of mevrouw, maar daar is nog niet echt een goed alternatief voor. Je zou wel kunnen zeggen: mag ik u wat vragen?”
In de neutrale vorm kan Merijn meer zichzelf zijn. Zo heeft dee een X op diens paspoort. “Juist door de geslachtsbepaling werd ik vaak raar aangekeken. Nu is er geen verwarring meer en wordt er op mijn id-kaart alleen gekeken naar of mijn leeftijd wel klopt en dat ik wel dezelfde persoon ben als op de foto op de kaart.”
Sommige transmensen durven niet meer naar de huisarts
Merijn Sommer
Taal is slechts een middel om mensen die zich als non-binair identificeren meer gerespecteerd te laten voelen. De X die Merijn op diens paspoort kreeg helpt enorm, maar het onderwerp moet op meer manieren onder de aandacht komen en bespreekbaar zijn.
Merijn geeft daarom les in samenwerking met Trans In Eigen Hand aan huisartsen omdat zij nog vaak in een man- vrouwkader denken en niet altijd oog hebben voor de behoefte die er is onder non-binaire mensen. “Sommige transmensen durven zelfs niet meer naar de huisarts, omdat ze vervelende ervaringen hebben.”
Als je het niet weet, vraag het dan
Merijn Sommer
Merijn vindt het niet erg om aan vreemden uit te leggen hoe het zit en dat geldt voor de meeste non-binaire mensen. “Mijn advies is als je niet weet hoe iemand aangesproken wil worden, vraag het dan. Dat is de allerbeste manier om erachter te komen.”
De taalunie heeft een advies uitgebracht over het taalgebruik waar “alle genders zich individueel of als groep kunnen herkennen in een formulering en zich gerespecteerd voelen.” Merijn is blij met dit advies maar twijfelt wel hoe het advies van de Taalunie ontvangen gaat worden. “Ik weet nog niet hoe nors de samenleving op dit advies gaat reageren.”
Deel dit artikel:
Laat je reactie achter