Eindhovenaren in centrum gaan wel naar de stembus, in Doornakkers nauwelijks

Of je in Eindhoven gaat stemmen, hangt vooral af van waar je woont. In Doornakkers stemde bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen nog niet één op de vijf bewoners, in De Laak gingen wel veel mensen naar de stembus. Het opkomstverschil tussen deze twee wijken: maar liefst 40 procent.

De gang naar het stemhokje is in Eindhoven niet populair. Bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen in 2018 stemde slechts 46 procent van de stemgerechtigden, tegenover een landelijk gemiddelde van 55 procent. En het volgende maand beter is, dat is nog maar de vraag.

Al jaren probeert de gemeente haar inwoners te verleiden het stembiljet in te vullen. Dit jaar moeten onder meer social media-campagnes en mobiele stembussen tot een hogere opkomst leiden. Maar wat vooral uitmaakt, is de wijk waar mensen wonen.

Hoge opkomst
Zo steekt wijk De Laak, bij het centrum, met kop en schouders boven andere Eindhovense wijken uit. Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 ging hier 57,5 procent van de inwoners stemmen, zelfs iets meer dan het landelijk gemiddelde. Dat zijn ongeveer drieduizend mensen. In de wijk Rozenknopje was de opkomst 52 procent. Deze wijk ligt net als De Laak bij het centrum. Hier is een relatief jonge en hoogopgeleide bevolking met een bovengemiddeld inkomen. In De Laak en Rozenknopje wonen gemiddeld 40 tot 50 procent hoogopgeleiden.

Lage opkomst
Dat staat in schril contrast met de 18 procent opkomst in Dommelbeemd, een wijk met zo’n dertienduizend inwoners in het noordoosten van Woensel. Daar gingen slechts zo’n 2.300 mensen gingen stemmen. In Dommelbeemd wonen relatief meer ouderen en laag- en middelbaar opgeleiden. In de wijk Doornakkers in stadsdeel Tongelre hetzelfde beeld: nog niet een op de vijf stemgerechtigde inwoners nam de moeite om naar het stembureau te gaan.

De grote opkomstverschillen zijn ook terug te zien in de statistieken van de Europese Verkiezingen. In 2019 was er op wijkniveau een verschil in stemopkomst van 36,5 procent te zien. De Laak was ook tijdens deze verkiezingen de wijk met de hoogste stemopkomst (49,5%). In Doornakkers kwam deze keer maar 13 procent van de inwoners naar de stembus. Dat komt neer op slechts 1000 stemmen.

Opleidingsniveau bepaalt opkomst
Uit data van Buurtkijker Eindhoven blijkt dat de opkomst tijdens verkiezingen samenhangt met het opleidingsniveau in een wijk. Dit is eigenlijk overal in Nederland zo. “Hoe hoger je bent opgeleid, hoe vaker je gaat stemmen”, zegt Mariken van der Velden, opgegroeid in Eindhoven en nu politicoloog aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Over het algemeen zijn hoogopgeleiden geïnteresseerder in politiek dan lager opgeleiden. Ze voelen zich ook beter vertegenwoordigd door politici.

In Eindhoven lijkt inkomensongelijkheid ook van invloed op opkomst. Volgens Van der Velden hangt dit eveneens samen met opleidingsniveau. “In wijken waar veel hogeropgeleiden wonen, is de inkomensongelijkheid vaak groot. Aangezien hoogopgeleiden het meest naar de stembus gaan, is het dus het opleidingsniveau dat de doorslag geeft, en niet de inkomensongelijkheid.”

Het zou ook kunnen dat inwoners die dagelijks geconfronteerd worden met inkomensongelijkheid, meer de behoefte voelen om iets te veranderen dan inwoners die hier minder mee in aanraking komen. Van der Velden denkt dat dit eventueel een kleine rol kan spelen. Misschien dat mensen in wijken met veel inkomensongelijkheid dus gemotiveerder zijn om te stemmen.

Of de gemeente met de campagne rekening houdt met de opkomstverschillen tussen wijken, is niet bekend.

Opmerkingen? Mail ons!