Boosheid, verbazing en schaamte over SS’ers en NSB’ers op monument

‘Verbaasd’, ‘beschamend’ en ‘boos’. Het zijn een aantal reacties die binnenkomen, nu bekend is dat er op het Eindhovense oorlogsmonument op het Stadhuisplein al jarenlang namen staan van onder meer SS’ers en NSB’ers.

De telefoon bij Stichting 18 September staat roodgloeiend, nu de bevindingen van het onderzoek van de organisatie naar buiten zijn gekomen. En die bevindingen liegen er niet om: 22 ‘foute namen’ staan er op het monument, waar ieder jaar kransen worden gelegd, om de Eindhovense slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog te herdenken. “Veel mensen bellen ons. Nabestaanden van slachtoffers, betrokkenen en verenigingen uit het hele land die bezig zijn met het organiseren van herdenkingen. Ze zijn allemaal stellig: die namen moeten van het monument af”, zegt Frank van Dijk van de stichting.

'Geen discussie'

Twee jaar lang was hij bezig om alle 1096 namen te bestuderen die op het monument staan. De feiten zijn nu boven tafel. “Het is nu aan de gemeente om te oordelen wat ermee moet gebeuren. Dat is niet aan ons. Wij horen wel van iedereen in ons netwerk dat de namen van SS’ers en de personen die in Duitse dienst waren, moeten worden verwijderd. Daarover is geen discussie. Mensen zijn boos en vinden het beschamend. Ze vinden het niet gepast om deze mensen te eren.”

NSB'ers

Het Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies (NIOD) liet weten dat zoveel foute namen op één monument uniek is in Nederland. Van Dijk: “Het NIOD vindt ook dat SS’ers of mensen die vrijwillig in Duitse dienst traden niet op een monument met oorlogsslachtoffers horen te staan. Zij maakten een bewuste keuze. Bij NSB-slachtoffers is dat lastiger. Bij deze groep zou moeten worden meegewogen wat hun gedragingen waren en onder welke omstandigheid ze zijn omgekomen.”

Gemak

“Wat ons het meest heeft verbaasd is het gemak waarmee we de achtergrond van de personen op het monument boven water hebben kunnen krijgen. Bij een aantal van hen is overduidelijk op een persoonskaart te lezen dat het Nederlanderschap ze is afgenomen vanwege Duitse dienst”, legt Van Dijk uit.

Het is nog niet duidelijk hoe de fouten zijn ontstaan. "Er is in het verleden denk ik slecht onderzoek gedaan naar de personen op het monument, of helemaal geen onderzoek. Maar we weten het niet precies."